Stress, te toxisch om het niet aan te pakken

Ons lichaam is prachtig en tot heel veel in staat. Het is onder andere in staat om ons te beschermen tegen bedreigingen. Laat ons hier eerst en vooral heel erg dankbaar voor zijn.

Jammer genoeg ervaren we alsmaar meer 'bedreigingen' : stress op het werk, stress tijdens de studies, stress in onze thuissituatie en ga zo maar door. We hebben steeds meer hulpmiddelen die ons werk overnemen zoals computers, machines en robots maar paradoxaal genoeg heeft dit onze (arbeids)druk niet verlicht.

Wat is stress eigenlijk?

En wat gebeurt er in ons lichaam wanneer we stress ervaren?

Bij gevaar of zaken die we als bedreigend ervaren, spelen twee systemen een belangrijke rol: het autonome zenuwstelsel en de HPA-as.

Het autonome zenuwstelsel bestaat uit een parasympatische tak, die actief is als we in rust zijn en een sympathische tak, die actief wordt wanneer er signalen van gevaar of bedreiging de kop opsteken. Hierdoor komen de hormonen adrenaline en noradrenaline vrij, die zich via het bloed snel door het lichaam heen verspreiden en ons klaarmaken om te vechten of te vluchten (de zogenaamde fight-or-flight response). (Nor)adrenaline zorgt ervoor dat je in een mum van tijd scherp staat. Het zorgt voor een verhoogde alertheid en concentratie. Ons hart begint sneller te kloppen en de bloedtoevoer naar lichaamsfuncties die op dat moment niet levensnoodzakelijk zijn, vermindert om zo veel mogelijk bloed (en dus energie) te geven aan onze spieren. Daardoor kun je bijvoorbeeld letterlijk bleek worden van schrik.

Daarnaast is de HPA-as (de hypothalamus-hypofyse-bijnier as) een systeem waarbij er als gevolg van gevaar een signaal naar de hypothalamus (een deeltje van onze hersenen) gestuurd wordt. Dat stuurt dan weer een signaal naar de hypofyse, die van daaruit een teken geeft aan de bijnieren om cortisol aan te maken.

Door deze twee systemen worden drie hormonen in de bloedbaan gebracht. We noemen deze ook wel de stresshormonen.

Tot zover de technische maar oh zo belangrijke uitleg.

Chronische stress is levensbedreigend

Wist je dat naar schatting 80 tot 90 % van de huisartsconsultaties stressgerelateerd zijn?

Occasionele stress is op zich helemaal geen probleem en zelfs noodzakelijk om te overleven. Maar als we door onze overmatige en vooral langdurige stress non-stop stresssignalen opwekken en stresshormonen aanmaken, waardoor we constant hyper gefocust en een hoog energiepeil hebben wordt ons lichaam (over)belast en kunnen zelfs levensnoodzakelijke lichaamsfuncties worden aangetast.

Chronische stress leidt tot een hoge bloeddruk, obesitas, slaap-, concentratie-, spijsverterings- en geheugenproblemen, een verlaagd immuunsysteem, burn-out, angsstoornissen, PTSS, hart- en vaataandoeningen, kanker en vroegtijdige dood. Het is moeilijker om een aandoening te vinden waarbij stress geen rol speelt, hetzij als oorzaak, hetzij als factor die het probleem verergert. De reden hiervoor is dat stress inwerkt op een aantal essentiële mechanismen die aan de basis liggen van gezondheid en ziekte.

Te toxisch om het niet aan te pakken, toch?

Het goede nieuws is dat stress in hoge mate subjectief en sterk afhankelijk is van onze perceptie. Die perceptie van zich bedreigd te voelen heb je namelijk volledig zelf in de hand.

Wil je na het lezen van dit artikel graag je stressbeliefs aanpakken? Aarzel dan niet om mij te contacteren.

🌶

Abigail

UP NEXT: Welke invloed heeft stress op mijn voedingsgewoonten? Stay tuned!